Wyprawa w krainę herbaty - wpis gościnny

Kochani, dziś niespodzianka ;-). Po raz kolejny wybierzemy się na spotkanie z herbatą, ale w dzisiejszej podróży mamy innego przewodnika. Cały poniższy post jest wpisem gościnnym autorstwa Artura Zawadzkiego, niektórzy znają go pod pseudonimem A Zet. Przy okazji zachęcam bardzo mocno do odwiedzin jego Poletka – i rozkoszowania się literackim plonem.

 ......................................................................

 

źródło: http://e-zielona.net

 

            Kiedy powiem Ci słowo herbata, co myślisz?

Pewnie tak jak miliony osób na świecie napój ten jest dla Ciebie czymś zupełnie zwyczajnym. Herbatę pijesz do śniadania,  może do kolacji,  lub tak po prostu w ciągu dnia, podobnie jak kawę. Herbata jest smaczna, powiesz.  Ale jakie znasz jej odmiany i wartości, zapytam. I tutaj ciekawostka: herbata z cytryną nie jest odmianą :)

            Pijąc herbatę, warto wiedzieć o niej kilka faktów. Na samym początku trzeba dać jasno do zrozumienia, że to, co pije większość osób, co najwyżej tylko stało przy herbacie. Minutka, Saga i inne herbaty tego typu (nazwałbym je raczej napojami herbacianymi) nie są nic warte. Oczywiście – są popularne, ale raczej ze względu na ich niską cenę, niż smak, choć nie oszukujmy się – niektóre z tanich herbat są smaczne, na przykład aromatyzowana earl gray różnych firm (earl gray również nie jest gatunkiem herbaty, przyjemny aromat i smak uzyskuje się sztucznie poprzez aromatyzowanie olejkiem pewnej odmiany pomarańczy). Ale nie każda herbata ekspresowa, czyli w torebkach, jest śmieciem. Nie można zapomnieć o droższych herbatach, na przykład Dilmah, czy nieco tańszy Lipton, który, według niektórych, jest już produkowany z lepszych odmian herbaty.

            Czym właściwie jest herbata i jak się ją produkuje?

            Sprawa nie jest wcale tak skomplikowana, jak mogłoby się wydawać. Herbatą w naszym rozumieniu jest napar z liści i/lub pąków rośliny o takiej samej nazwie.  Ale nie tylko. Herbatą nazywamy też napar z innych roślin,  na przykład z rumianku,  melisy,  czy suszonych owoców (swoją drogą – ciekawe, czy słusznie). Cena herbaty i jej smak zależą właśnie od tego, z których listków rośliny jest produkowana. Najcenniejsze herbaty otrzymuje się z pąków i listków rosnących na samym czubku. Zasada jest taka: im niżej, tym gorzej i taniej.

            I tak na rynku wyróżnia się następujące odmiany herbaty:

• zielona, produkowana z niefermentowanych liści
• biała, z tipsów (nierozwiniętych pączków liściowych)
• czerwona, z leżakowanych, krótko fermentowanych liści
• żółta, z górnych listków
• niebieska, z kilkakrotnie suszonych i wytrząsanych liści
• czarna, z listków fermentowanych.

            Herbata pochodzi głównie z Chin, Sri Lanki, Indii, ale także z Rosji, Gruzji, Wietnamu, Japonii, Turcji, Ameryki i Afryki Południowej. Każda z nich będzie charakteryzować się innymi walorami smakowymi.

            Poznajemy wartości naparów!

            Herbata tak naprawdę jest używką, co oznacza, że nie ma ona żadnych wartości odżywczych, bądź ich ilość jest naprawdę znikoma. Nie znaczy to jednak, że nie działa w żaden sposób na nasz organizm! Napar składa się z kofeiny (teiny) w ilości od 2 do 4 procent, garbników, czyli substancji odpowiadając za cierpkość w ilości od 6 do 13 procent, olejków eterycznych oraz znikomych ilości białka, węglowodanów (nie licząc cukru), oraz witaminy B i soli mineralnych.

            Mówi się, że mocna herbata pomaga w uczeniu się. Tak naprawdę oddziaływanie tego typu jest bardzo łagodne, a przez to trudne w uchwyceniu. Napary herbaciane mają jednak swoje walory, uspokajają nas, poprawiają trawienie, pobudzają apetyt, działają na krążenie i ogólne samopoczucie. Pisząc jednak o tych cechach, nie mam na myśli herbat ekspresowych, które produkowane są z pyłów, a nie liści.

            Ekstremalnie duże ilości wypitej herbaty mogą szkodzić. Najbardziej niebezpieczna jest herbata czarna, która w skrajnych przypadkach może powodować choroby nerek.

            Wybierając herbatę, kieruj się jej smakiem. Nie ma sensu pić takiej, której po prostu nie lubisz. Smaków jest naprawdę wiele. Niektóre mają delikatne, ledwo wyczuwalne smaki, inne śmierdzą i smakują jak stare pety z popielniczki (naprawdę!).  Nie pozostaje ci nic innego, jak eksperymentowanie z własnymi kubkami smakowymi. Możesz kierować się taką zasadą, że najłagodniejsze są herbaty biały, a najbardziej cierpkie – czarne.

źródło: http://img.interia.pl/

            Kupujemy herbatę!

            Tak jak wspomniałem wcześniej, najlepsze herbaty uzyskuje się z liści rosnących w górnej części rośliny. Kupując herbatę, warto znać oznaczenia z tym związane. Chcąc kupić tę najlepszą, pytaj o kategorię Pekoe, Orange Pekoe lub Flowery Orange Pekoe – masz pewność, że pijesz napar z górnych listków lub pąków (tipsów). Jeżeli nie jesteś przesadnym smakoszem, ale cenisz sobie jakość naparu, pytaj o Broken Pekoe i Broken Orange Pekoe, czyli liście łamane mechanicznie. Jeśli jednak nie chcesz płacić wysokiej ceny za herbatę lepszej jakości, powinieneś zainteresować się kategorią Souchong, która daje optymalne wrażenia smakowe i nie wychudzi portfela w tak dużym stopniu.

            Nie powinieneś szukać tych oznaczeń na opakowaniach tanich herbat ekspresowych, ponieważ te produkowane są z pyłów, które nie mieszczą się w powyższych kategoriach.

            Niektóre herbaty są naprawdę drogie. Idąc do profesjonalnego sklepu, powinieneś zaopatrzyć się w stosunkowo dużą ilość gotówki. Niektóre gatunki herbat kosztują ponad 300 zł za kilogram. Herbata biała może osiągnąć cenę nawet 1000 zł za kilogram! Kupując jednak 100g uda ci się przygotować naprawdę dużą ilość naparów tym bardziej, że niektóre liście można parzyć kilkakrotnie.

            Jeżeli nie wiesz, jaką herbatę wybrać, poproś sprzedawcę o darmowe próbki różnych gatunków. Jeśli ci się poszczęści, będziesz miał okazję zaparzyć kilka i posmakować każdej z nich. Wtedy dopiero będziesz mógł uznać, na którą z nich warto wydać kilkadziesiąt złotych.

Przy kupnie herbaty można też skupić się na oznaczeniach, których jest bardzo wiele. Moim zdaniem nie warto zaprzątać sobie nimi głowy. Powyższe wiadomości z pewnością w zupełności pozwolą ci na efektywne zakupy.

            Jak prawidłowo przygotować napar?

            Ogólne zasady są następujące:

• czarna, od 3 do 5 minut, temperatura 100 stopni
• zielona, od 3 do 5 minut, temperatura 60 – 80 stopni, najlepszy napar z drugiego parzenia
• czerwona, od 3 do 8 minut, można parzyć kilkakrotnie w temperaturze 90 – 100 stopni
• biała, od 5 do 12 minut, można parzyć trzykrotnie w temperaturze 85 stopni
• żółta, 3 minuty, parzy się tylko raz w temperaturze 90 stopni
• niebieska, od 3 do 4 minut, parzona do czterech razy w temperaturze 90 stopni

            Pamiętaj jednak, że zawsze warto zapytać sprzedawcę o sposób parzenia każdej z zakupionych liści.

            Czasem warto zajrzeć do Internetu, chcąc kupić herbatę taniej, pamiętaj jednak, żeby porównać ceny z tymi w sklepach tradycyjnych. Tam możesz także otrzymać porady i dowiedzieć się jeszcze więcej o herbatach (pod warunkiem, że sklep będzie profesjonalny). Nie bój się spróbować droższego gatunku, z pewnością mile zaskoczą cię pływające w szklance liście, które powiększają się tuż po zalaniu. Uważaj też z ilością cukru – może się okazać, że białej herbaty w ogóle nie posłodzisz, lub użyjesz kilka razy mniej białego kryształu. Czasem jednak, jak sam się przekonasz, nie słodząc pewnego gatunku herbaty, będzie nie do wypicia.

            Wiedząc już co nieco o słynnym i popularnym napoju, możesz wybrać się do sklepu. Powodzenia!

Artur "A Zet" Zawadzki