Żywienie makrobiotyczne

źródło

     

      Makrobotyka nie posiada własnej piramidy żywnośći, choć główna zasada to równowaga: przygotować jeden posiłek tak, by zawierał wszystkie 6 grup żywności, lub w ciągu dnia (doby) spożywać odpowiednie ilości każdego z zalecanego pożywienia. Talerz makrobiotyczny to właśnie danie skomponowane tak, by optymalnie wykorzystać równowagę jing i jang w pożywieniu.

      Próba stworzenia orientacyjnego wykresu wyszła mi całkiem nieźle, ale warto kierować się przede wszystkim zasadami, a nie stworzonym wykresem. nalezy szeroko patrzeć na swoje zdrowie, odżywianie, a kierując się zasadami makrobiotyki mozna zyskać naprawdę dużo.

      Tak naprawdę w całym odżywianiu makrobotycznym jest jedna zadasa: ilość zabija jakość. Każde pożywienie może nam pomóc, ale i zaszkodzić. Pokram może byc lekarstwem, ale i trucizną. To, co dla naszych ciał jest dobre i odpowiednie - spożyte w nadmiernych ilościach może zaszkodzić zdrowiu.

Grupy żywności, które powinno się spożywać w ciągu jednej doby:

I GRUPA:

      Są tu produkty podstawowe w żywieniu makrobiotycznym, czyli kasze i zboża. Powinny one stanowić 40-50% całego pożywienia w ciagu dnia. Z tego połową powinny byc pełne ziarna zbóż i kasz, a pozostałą częśc przeznaczamy dla mielone produkty zbożowe: mąki, płatki.

II GRUPA:

      Nasiona roślin strączkowych, np. fasola, groch, soja, soczewica itp. Zalecana ilość żywności z II grupy to 5-10 %. Przelicznik, który proponują znawcy tematu to mniej więcej 1-2 łyżki (!) suchych nasion strączkowych.

III GRUPA:

źródło: nieznane

     Warzywa. Makrobiotyka radzi by jeść rożne rodzaje warzyw, głównie ze wzgledu na witaminy, wartości odżywcze, sole mineralne itp. Grupa warzyw powinna być bardzo urozmaicona. Powinny one stanowić 25-35% całodziennego jadłospisu. Jeśli na śniadanie lub kolację zjemy mniej warzyw, wtedy powinny stanowić 50% obiadu.

IV GRUPA:

      Owoce, orzechy, nasiona dyni, słonecznika i lnu. Powinny stanowić 5-10% całego pożywienia.Zadaniem owoców jest dostarczenie witamin i soli mineralnych, a nasiona i orzechy dostarczają tłuszcze i proteiny.

V GRUPA:

      Tłuszcze. W żywieniu makrobiotycznym zaleca się spozywanie jedynie tłuszczy roślinnych. Bardzo cenne są oleje zimnotloczone z oliwek, słonecznika, sezamu itp. W ramach wyjątku można okazjonalnie zjeść masło roslinne, a margaryne czy masło uzyć do pieczenia ciast. Grupa tłuszczy nie powinna przekraczać 5% pożywienia w ciągu dnia, czyli około 1 łyżkę oleju na dzień.

VI GRUPA:

      Napoje. Bardzo ciekawe jest, że makrobiotyka wyróżnia tą część pozywienia jako osobną grupę i w ogóle o niej wspomina - a nie spotkałam się z tym nigdy dotąd, nawet w raw food napoje są zaliczane sa po prostu do jedzenia, jako efekt przetworzenia owoców, traw na płyn i na tym kończy się cały opis płynów.

     Napoje w makrobiotyce są definiowane jako: kawa zbożowa, kawa z prażonego jęczmienia, napary z korzenia łopianu i korzenia mniszka oraz czysta woda - najlepiej źródlana. (Ciekawi mnie czy kawę z żołędzi również swobodnie można wpisać w tą definicję). Dodtakowo do napojów można zaliczyc: wywary z ziół, pitych głównie w zalezności od potrzeb naszego ciała, więcej na temat przydządzania ziół tutaj.
       W jedzeniu  makrobiotycznym mamy o tyle łatwiej, że kasze, rośliny strączkowe wchłaniają dużo wody podczas gotowania, dlatego też nie powinno się pić zbyt dużo płynów.
       Oczywiście obowiązuje złota zasada: pijemy ok. 30 minut przed lub po posiłku. 


Makrobiotyka, a produkty pochodzenia zwierzęcego

     Jeśli mamy możliwość odstawić jedzenia pochodzenia ziwerzęcego to będzie to idealne. Makrobiotyka dopusza jednak mięso, jajka, mleko, masło sery, choć jasno podkreśla, że nie są one zalecane. Takie produkty spożywa się jako pożywienie uzupelniające (!) do powyższych grup, i nie powinno ono stanowić więcej niż 5-10% całodziennego pożywienia. Przy tym można nieco obniżyć ilość spożywanych nasion roślin stączkowych. Można też dodawac produkty zwierzęce tylko do jednego posiłku, choć jak wspomniałam weganizm jest zdrowszy i zalecany w makrobiotyce. 

      Poniżej wykres spożądzony na podstawie średnich wartości - orientaycyjnych - zalecanego pożywienia. 
      Napoje pozostawiłam bez wartości procentowej - każdy z nas ma inne potrzeby, a makrobiotyka nie ogranicza ich ilości. Nie uwzgledniłam mięsa, jajek, masła, sera itp. gdyż ta filozofia odżywiania nie zaleca mięsa i perefruje wegański styl diety (dieta - to inaczej styl życia).
      

............................
Źródła:

1. "Makrobiotyka w polskiej kuchni." S. Olko
2. własne notatki

Arbuz (kawon)

     

      Zarówno arbuz jaki i melon to grupa roślin z rodziny dyniowatych, do których oprócz dyni należa np. bakłażan, cukinia. Arbuzy to rośliny jednoroczne, płożące się, o dużych kwiatach – zazwyczaj żółtych, dużych liściach, owoce mają zazwyczaj barwy od pomarańczowego, przez żółty po zielony.

     Ogólnie wspomnianą rodzinę dyniowatych można podzielić na dwie grupy: owoce i warzywa. Pierwsze są jadalne na surowo, natomiast warzywa trzeba poddać obróbce termicznej, by były dobre do zjedzenia.

 ARBUZ:

źródło: nienznane

• inne nazwy: kawon,watermelon,
• miąższ arbuza składa się w 90-95 % z wody,
• pochodzi z Afryki, uprawiany jest w każdym kraju o ciepłym słabo gorącym klimacie, czasami jest rośliną dziką,
• w Polsce możliwy do uprawy w szklarni, lub pod folią,
•  arbuz znany był w starożytności przez Arabów i Żydów, w X w. n. e. pojawił się w Chinach, w Europie jest znany dzięki Krzyżakom od XI wieku, w Rosji był znany w XII w. dzięki Tatarom, wiek XVII to już uprawy na Ukrainie, gdzie wydano nawet specjalny nakaz sądowy co do uprawy tych owoców,
• w Japoni hoduje się kawony w specjalnych formach, dzięki czemu koszty transportu znacznie się obniżają:

żródło

• owoce ważą przeciętnie od 0,5 kg do 16 kg, ale są tez okazy znacznie cięższe,
•  znane są arbuzy o miąższu: różowym, czerwonym, białym i żółtym:

źródło

• arbuz oprócz tego, że spożywa się go najczęściej na surowo można przygotować jako marynatę w słonej wodzie, konfitury, dżemy, powidła,
• z zagęszczonego soku produkuje się miód kawonowy bądź syrop, 
• cykata to obrane z wierzchniej skóry białe części arbuza kandyzowane w cukrze,
•  znane jest również wino kawonowe,
• przejrzałe, albo niedojrzałe owoce – również solone wykorzystuje się jako paszę dla bydła, 
• znana jest również pastewna odmiana arbuzów, przeznaczona jako pokarm o dużej zawartości białka dla zwierząt. 

•  nasiona arbuzów są również jadalne, zawierają 25-35% oleju, 
• prażone pestki arbuza były przysmakiem gejsz,
•  z nasion przyrządza się mleczko kawonowe (robione podobnie jak w proponowanych na blogu mlekach orzechowych- klik), nasiona się tłucze, rozciera w chłodnej wodzie,  w proporcjach: 1 część nasion na 10 części wody.

      Jak kupić dojrzałego arbuza? – wystarczy opukać owoc: głuchy dźwięk gwarantuje dojrzałość, a gdy przy ściskaniu w obu dłoniach słychać trzeszczenie, wtedy na pewno mamy gwarancję, że owoc jest dojrzały i gotowy do zjedzenia.

• wartości odżywcze: cukry (sacharoza, fruktoza, glukoza), pektyny, błonnik, witaminy: B1, B2, C, PP, kwas foliowy, i prowitamina A (karoten) – im mniej soczysty arbuz, tym więcej ma składników odżywczych, 
• arbuzy są idealne przy chorobach nerek (kamicy nerkowej, stanach zapalnych), serca (w miażdżycy naczyń, chorobie wieńcowej, obrzękach na tle upośledzonego krążenia), anemii,  otyłości, przy przeoście gruczołu krokowego,
•  działają leczniczo przy nadmiernych krawieniach macicznych, zwłaszcza w okresie menopauzy,
• działanie moczopędne ma nie tylko miąższ arbuzów, takie same działanie jest po wypiciu odwaru przygotowanego ze świeżych skórek, taki odwar jest również stosowany w leczeniu przewlekłych i ostrych stanów zapalnych jelita grubego,

źródło: nienznane

• arbuz dzięki dużej ilości błonnika reguluje trawienie, zwiększa pożyteczna florę bakteryjną w jelitach (idealny do odbudowywania flory po lewatywach – więcej na ten temat tutaj), arbuz powinno się podawać przy terapii antybiotykami czy chemii,
• błonnik usuwa również nadmiar cholesterolu – działa antymiażdżycowo.

      Jak się okazuje z miłość do owoców nie zna granic :-)... Można mieć i ubrania z motywem kawona, biżuterię, tatuaż, gadżety... można też wykorzystać arbuz do rzeźbienia, modnego od kilku lat carvingu, wyobraźnia nie zna granic:

źródła: allegro, istargram, facebook, vans,weheartit.

       

.....................................................................

Źródła:

1. własne notatki
2. "Wiesz co jesz? Poradnik konsumenta..." K. Bosacka, M. Kozłowska - Wojciechowska
3. "Jesteś tym, co jesz" G. McKeith
4. "Zdrowie na talerzu. Lecznicze właściwości potraw."
5. "Owoce egzotyczne". E. Lamer- Zarawska

6. http://www.purdue.edu/newsroom/releases/2012/Q4/watermelon-shown-to-boost-heart-health,-control-weight-gain-in-mice.html

7. http://urbanlegends.about.com/library/bl_square_watermelon.htm

Orzechy makadamia i orzechy brazylijskie

MAKADAMIA

źródło

• inne nazwy: orzech makadamiowy, makadamia, macadamia, 
• główne uprawy tego wiecznie zielonego drzewa: Australia - około 100 tys. ton rocznie, Hawaje, Afryka Południowa, Ameryka Środkowa,
• znanych jest aż 7 odmian makadamii, ale tylko 2 są jadalne i hodowane,
• owoce drzewa przypominają budową orzechy włoskie, okrywa jest również zielona, miękka i pęka przy dojrzewaniu, odsłaniając pestkę – orzech, ma czekoladowy kolor,
• skorupa orzecha jest tak samo twarda jak orzecha włoskiego, ale do jej rozłupania nie wystarczy dziadek do orzechów, potrzebny jest młotek lub młot – dlatego orzechy makadamiowe sprzedaje się najczęściej już rozłupane,
• jądro orzecha stanowi ponad 50% ciężaru całego orzecha,
• makadamia zawiera: około 73% tłuszczu, 9% białka, 7-9% cukru, witaminę B1, sole mineralne (głównie wapń, fosfor, żelazo),

źródło

• orzechy są bogate w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, dzięki temu zmniejszają poziom cholesterolu i chronią przed zawałami serca, 
• makadamia obniża również poziom trójglicerydów zmniejszając ryzyko zachorowań na chorobę wieńcową,
• orzechy makadamia mają ok. 7% błonnika, 
• makadamia jest uważana za najsmaczniejszy orzech świata – stąd dość wysoka cena orzechów,kilka orzechów zjedzonych przez psa może okazać się dla zwierzęcia trująca,
• z orzechów wytłacza się olej makakadamiowy – idealny do regeneracji zniszczonej skóry.

źródło

.............................................................................................................................

ORZECHY BRAZYLIJSKIE

• inne nazwy: orzechy para, orzesznica brazylijska, bertolecja,
• drzewo nazywane jest również orzesznicą wyniosłą - sięga do 50 m wysokości, ma wielkie liście i bardzo duże kwiaty, które wydzielają nieprzyjemny zapach,

źródło

źródło

• pochodzi z Brazylii, rośnie tam jako roślina dzika, nad Amazonką, w warunkach hodowlanych orzech nigdy nie zaowocuje, ponieważ kwiaty nie rozwiną się,
• orzech nie jest rośliną uprawną, wszystkie zbiory pochodzą z drzew dziko rosnących , w ciągu roku z jednego drzewa można zebrać 220-440 kg nasion,
• drewno z orzesznicy jest bardzo cenne ze względu na trwałość i odporność na gnicie,
• orzechy – nasiona rosną w dużej torebce - ułożone są tam jak cząstki pomarańczy, ściśle obok siebie, wydobycie orzechów jest dość ciężkie, dlatego na skalę handlową robi się to specjalnymi wałami, do rozbicia łupiny potrzeba porządnej maczety i dużo siły,
• owoce (torebki) drzewa mogą zabić człowieka, owoc waży nawet 2 kg, więc podczas zbierania trzeba uważać,
• zawierają: 66% tłuszczu, 17% białka, 7% węglowodanów,
• dzięki zawartości cynku są idealne dla osób po operacjach, poparzeniach, osób żyjących w ciągłym stresie, palaczy, alkoholików i cukrzyków, 



źródło: nieznane

• orzechy brazylijskie są największym źródłem selenu w pożywieniu o pochodzeniu roślinnym, jeden orzeszek dostarcza około 160% dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek!,

• wspominany selen jest wspomagaczem przeciwutleniaczy w naszym ciele, dzięki czemu jedzenie orzechów brazylijskich działa antynowotworowo,
• orzechy są głównie zjadane na surowo, wykorzystywane do czekolad orzechowych i cukiernictwie,
• kora drzewa dostarcza garbników, a same drewno jest wykorzystywane w przemyśle meblarskim jako jedno z najcenniejszych,
• z orzechów wyciska się olej, który również jest stosowany w kosmetyce, czy do wyrobu mydeł, ten sam olej jest najczęściej wykorzystywanym smarowidłem przez zegarmistrzów, 
• agouti – to małe zwierzątko, które żywi się nasionami drzewa, robi zapasy zakopując orzechy w ziemi, zapomina o nich i nieświadomie przyczynia się do rozsiewania drzewa po puszczy,



źródło: nieznane

• orzechy mają wysoką wartość energetyczną,  ale niską zawartość witamin i składników mineralnych.

............................................................
Źródła:

1. własne notatki
2. "Wiesz co jesz? Poradnik konsumenta..." K. Bosacka, M. Kozłowska - Wojciechowska
3. "Jesteś tym, co jesz" G. McKeith
4. "Zdrowie na talerzu. Lecznicze właściwości potraw."
5. "Owoce egzotyczne". E. Lamer- Zarawska

6. Yang J. Brazil nuts and associated health benefits: a review. /Orzechy brazylijskie i ich korzyści dla zdrowia: przegląd./ Food Science and Technology.